22 213 02 34
22 213 02 34
Prawo dotyczące funkcji tłumacza przysięgłego, a więc osoby uprawnionej do tłumaczenia i poświadczania dokumentów tak, aby te mogły być złożone w dowolnym urzędzie państwa posługującego się innym językiem, różni się diametralnie w zależności od tego, na jakie państwo spojrzymy. W niektórych krajach osoby aspirujące do funkcji tłumacza przysięgłego muszą spełnić wiele warunków, wśród których może się znaleźć zdobycie odpowiedniego wykształcenia czy zdanie egzaminu. W innych zaś państwach prawo w żaden sposób nie reguluje tego zawodu, a zdobyć go można zatrudniając się w odpowiednim biurze tłumaczeń. Polska zdecydowanie należy do pierwszej grupy. W naszych realiach tłumacz przysięgły to instytucja określona prawnie, a wykonywanie tego zawodu jest możliwe dopiero po spełnieniu odpowiednich warunków i zdaniu złożonego egzaminu sprawdzającego kompetencje kandydata. Łotwie zaś jest zdecydowanie bliżej do drugiej grupy, bowiem w Republice Łotewskiej instytucja tłumacza przysięgłego jako osoby zaprzysiężonej do poświadczania tekstów nie istnieje.
W Republice Łotewskiej osoba wykonująca zawód tłumacza jest przypisana do grupy zawodowej pod nazwą „Tłumacze pisemni, ustni i inni lingwiści”. Widać więc gołym okiem, że na Łotwie rozdziela się tłumaczy na dwie kategorię. Pierwsza to tłumacze ustni, czyli osoby zajmujące się na przykład tłumaczeniem wystąpień podczas konferencji czy współpracujące z klientami podczas wizyt w urzędzie. Tłumacz pisemny zaś to, jak sama nazwa wskazuje, osoba zajmująca się przekładem tekstów pisanych. Nie ma jednak prawa, które stanowiłoby o jakiejkolwiek konieczności poświadczenia tłumaczenia czy o uprawnieniach, jakie tłumacz może nabyć, by wykonywać tę czynność. W Polsce sytuacja jest zupełnie inna – instytucja tłumacza jest ściśle określona przez prawo. Aby móc spełniać tę funkcję, należy zdać egzamin z tłumaczeń ustnych i pisemnych (co uwidacznia mniejszą wagę przywiązywaną do wyżej wspomnianego podziału tłumaczy). Po zdaniu egzaminu tłumacz składa przysięgę Ministrowi Sprawiedliwości i dopiero po wpisie na listę tłumaczy przysięgłych może rozpocząć praktykę. Jak można się domyślić, z powodu braku takiej instytucji, podobna lista na Łotwie nie funkcjonuje.
Ktoś mógłby zapytać więc, jak wykonuje się na Łotwie tłumaczenia uwierzytelnione. Taka funkcja jak tłumacz przysięgły przecież nie istnieje - obowiązujące na Łotwie akty prawne nie określają ani sposobu, ani nawet możliwości zaprzysiężenia tłumaczy ustnych czy pisemnych, nie można więc używać co do nich tytułu przysięgły. Tłumaczenie poświadczone może więc być wykonane na dwa sposoby. Pierwszym jest udanie się z przetłumaczonym dokumentem do notariusza, który może poświadczyć tłumaczenie. Na dokumencie umieszcza on wtedy własny podpis i pieczęć pod podpisem tłumacza. Taka możliwość zapisana jest w artykułach Ustawy o Notariacie. Drugi sposób odnaleźć można w przepisach ogłoszonych przez Radę Ministrów pod nazwą „Zasady poświadczenia tłumaczeń dokumentów na język państwowy”. Tłumaczenie takie zawiera podpis tłumacza, pieczęć biura tłumaczeń oraz klauzulę poświadczenia. Klauzula ta posiada pewne stałe elementy, do których należą: tekst poświadczenia, brzmiący „TŁUMACZENIE WIERNE”, imię i nazwisko tłumacza, numer ewidencyjny, miejscowość i datę. Taka klauzula byłaby w Polsce zupełnie nie do przyjęcia – nasze prawo jasno określa, że pod przetłumaczonym dokumentem polski tłumacz przysięgły musi umieścić swój numer na liście tłumaczy oraz numer, pod jakim tłumaczenie figuruje w repertorium (repertorium to rodzaj księgi, w której tłumacz przysięgły musi rejestrować każde wykonywane tłumaczenie).
Podsumowując, Łotwa i Polska różnią się od siebie w kwestii zawodu tłumacza pisemnego niemal diametralnie.
Należy, więc pamiętać, że tłumaczenia wykonane na Łotwie, nawet opatrzone opisanymi powyżej elementami, nie mogą zostać zaakceptowane w Polsce. W razie konieczności przetłumaczenia i poświadczenia dokumentu należy się zgłosić do polskiego tłumacza przysięgłego języka łotewskiego.